آیا برای شما هم پیش آمده ، هنگام بستن شیر آب به شکل خیلی سریع ، از لوله آب صدای بلندی به گوش برسد؟ انگار که لوله های داخل دیوار به چیزی کوبیده می شوند! دقیقا هم همین اتفاق می افتد. وقتی جریان آب با سرعت زیاد قطع شود، یک شوک و ضربه به شکل موج در داخل لوله آب ساخته می شود. این شوک باعث لرزش لوله و برخورد آن با ستون در دیوار، تیر در زمین و یا سایر اجسام می شود. با نیک تیک همراه باشید.
یافتن مشکل
سال ها قبل تصمیم گرفتم که بصورت آزمایشی لوله های شیر سینک را عوض کنم تا آب گرم سریعتر به سینک آشپزخانه برسد. قبل از آنکه لوله های جدید را در جایش محکم کنم، با باز کردن شیر آب، نتیجه را خواستم تست کنم و آنجا بود که فهمیدم بهترین شرایط را برای تولید صدای چکش در لوله مهیا نموده ام.
تنها دلیل کوبش لوله به چوب کنار آن، باز و بسته کردن شیر آب گرم سینک توسط من بود. فکر می کنید که همین لوله در داخل دیوار و یا زیر کف چندین بار ضربه خواهد خورد تا بالاخره در آن نشتی ایجاد شود؟ پس بهتر است که خیلی فوری چاره ای اندیشید، چرا که ممکن است شبکه لوله آب صدمه ببیند.
چگونه با مشکل صدای چکش در لوله هنگام بستن شیر آب برخورد کنیم؟
واضح ترین راه برای مقابله با تقه شیر آب ، محکم کردن لوله ها در جای خود است. به محض اینکه من لوله آب گرم را که جنس منعطفی هم داشت در جای خود محکم کردم، دیگر لوله نمی توانست حرکت کند و صدا هم قطع شد. در اجرای لوله کشی جدید، لوازم استانداردی نظیر بست لوله و انواع نگهدارنده برای این منظور وجود دارد.
در بعضی از کشورهای دنیا استانداردی به شرح ذیل برای ضربه چکشی آب و نصب تجهیزات پیشگیری کننده از آن معین گردیده است. به عنوان مثال:
استفاده از بازدارنده ضربه چکشی آب
در هنگام لوله کشی ساختمان، چنانچه از شیرهای سریع آب نظیر شیر گازی و پیسوار استفاده شود، باید از بازدارنده ضربه چکشی آب در لوله کشی استفاده شود، تا فشار زیاد ناشی از بسته شدن ناگهانی اینگونه شیرهای آب را جذب کند. این بازدارنده ها باید مطابق استادارد مربوطه بوده و هر قدر که ممکن است نزدیک شیرهای سریع بسته شود.
مکان هایی که بطور معمول از شیرهای آب سریع در آنها استفاده می شود، ماشین ظرفشویی، ماشین لباس شویی و غیره می باشد.
نمونه اولیه ای از بازدارنده ضربه چکشی آب در عکس خانه قدیمی ذیل قابل مشاهده است. یک لوله ساده پر از هوا که انتظار می رفت جلوی ضربه چکشی آب را بگیرد، اما عملکرد خوبی نداشتند.
در مثال بعدی، بازدارنده قدیمی در کنار کنتور آب نصب شده تا جاذب ضربه چکش آب برای تمام خانه باشد!
استفاده از بازدارنده های قدیمی
در این بازدارنده های قدیمی، در هنگام بروز شوک ضربه در آب، هوای داخل لوله فشرده می شود، در واقع هوا نقش یک فنر میراگر را برای ضربه آب بازی می کند. متاسفانه نصب این وسیله در کنار کنتور آب فایده ای نداشت. چرا که ضربه آب از خود شیر آب شروع شده و اثرش به همه جا سرایت می کند.
از آنجا که این ضربه در خود شیر ساخته می شود، بهترین جا برای جذب ضربه همان خود شیر است. در شکل ذیل، دو جاذب ضربه خوش قیافه باستانی، دقیقا در بالای شیرهای ماشین لباس شویی نصب شده است!
این بازدارنده های قدیمی تا زمانی جوابگو هستند که هوایی در داخل لوله وجود داشته باشد. همین که تمامی هوای لوله در آب حل شد، دیگر لوله با آب پر شده و استفاده از این بازدارنده ها بی فایده خواهد بود. انیمیشن ذیل نشان می دهد که با گذشت زمان چه اتفاقی در داخل لوله بازدارنده های قدیمی می افتد.
با هر بار بستن سریع شیر، کمی از هوای داخل بازدارنده در آب حل می شود.
اما راه حل آسان نصب بازدارنده ضربه چکشی آب است که در کارخانه ها تولید می شود. یک لوله هوای آب بندی شده که از ضربه چکشی آب پیشگیری می کند. دلیل این امر وجود یک پیستون است که با اورینگ آب بندی شده و مانع تماس مستقیم آب با هوا می شود.
ممنون مفید واقع شد.
تو الکترونیک هم که قوانین سیالات توش حاکمه برای سوخته نشدن ترانزیستور راه انداز رله در مقابل یه همچین جریانی از دیود هرزگرد استفاده میشه.